Neoliberalisme

Mellink & Oudenampsen verrassen met een eigen kijk op het ontstaan, de aard, de werkwijze en de impact van neoliberalisme. Zij belichten zakelijk de rollen van kopstukken als Von Mises en Hayek en Nederlands supporters als Keus, Drees jr. en Zijlstra. Het zijn namelijk niet Margaret Thatcher of Ronald Reagan die de publieke diensten afbouwden in Nederland.
Het neoliberalisch gedachtengoed heeft een gigantische impact op de sociale voorzieningen en het maatschappelijk vertoog daarover. Het is in zijn aard een onopgemerkt, indrukwekkend en bedreigend gedachtengoed. Bram Mellink & Merijn Oudenampsen geven in Neoliberalisme (2022) een nuchtere historische analyse. Typisch is dat de grondleggers Ludwig von Mises en Friedrich Hayek via wetenschap en bestuur - en niet politiek - hun ideeën hebben verspreid. Nederlandse supporters zijn ondernemers, bestuurders, wetenschappers en topambtenaren als Henri Keus, Willem Drees jr., Norbert Schmelzer, Abraham Zeegers, Jelle Zijlstra, Arie van de Zwan, Frans Rutten, Ruud Lubbers, Wim Kok, Koos Andriessen en Onno Ruding. Dit zijn voor een deel al weer vergeten namen van mensen met zeer veel invloed op het maatschappelijk denken. Nergens is zo vergaand geprivatiseerd als in Nederland. Daar was geen Neoliberalische Partij voor nodig.

Weinig mensen zijn zich bewust van de krachten die de afgelopen 50 jaar het onderwijs in Nederland hebben beïnvloed. 'Het opleiden had in tot 1950 methodisch patriarchale trekken door religieus en rationeel beschouwen. Het kreeg daarna inhoudelijke pragmatische kenmerken door Amerikaanse invloeden. Na 1980 kreeg het bestuur van onderrwijs neoliberale vormen door een initiatief van de Nederlandse politieke elite. Concrete leerdoelen en geobjectiveerde toetsen maakten opleiden allengs beheers- en controleerbaarder en scholen autonomer en grootschaiger' (Leren van Betekenis, pagina 18).